အိပ္စက္တဲ့အခါ အိပ္မက္ေတြ ဘာ့ေၾကာင့္ မက္ရသလဲ

         1952 ခုႏွစ္ထိ စိတ္ကူးယဥ္အိပ္မက္မ်ိဳးရွိေနတဲ့ ဦးေႏွာက္တြင္းရဲ႕ သဘာ၀ကုိ သိရွိနားလည္

သေဘာေပါက္တဲ့သူ မရွိခဲ့ပါ။ သိပၸံပညာရွင္အမ်ားစုအေနနဲ႕ လူေတြအိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့ ကာလအတြင္းမွာ

 ဦးေႏွာက္အေနနဲ႕ လွဳပ္ရွားသြက္လက္မွဳ ကင္းကင္းနဲ႕ ၿငိမ္ၿငိမ္သက္သက္ရွိေနလိမ့္မယ္လုိ႕ ေတြးထင္

ထားခဲ့ၾကပါတယ္။ခ်ီကာဂိုက ဘဲြ႕ရထားတဲ့ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Eugene Aserinskyက

သူ႕ရဲ႕ ၈ ႏွစ္သားအရြယ္ အိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့ သားရဲ႕ ဦးေႏွာက္ကုိ electroencephalograph (EEG) တစ္ခုကို

အသံုးခ်ၿပီး နားေထာင္ၾကည့္ခဲ့တယ္။( EEG ဆုိတာ အလုပ္ လုပ္ေနတဲ့ ဦးေႏွာက္က ထုတ္လာတဲ့

လွ်စ္စစ္စီးေၾကာင္းေသးေသးေလးေတြကို ဖမ္းယူႏုိင္တယ္။ လွိဳင္းအတက္အက် ပံုသ႑ာန္မ်ိဳးနဲ႕

လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ရဲ႕ သဘာ၀ကို စကၠဴတစ္ခ်ပ္ေပၚမွာ ေျခရာေကာက္ ျပသေပးတဲ့ကိရိယာ တစ္မ်ိဳးျဖစ္တယ္။ )

      ဒီစမ္းသပ္ခ်က္နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ျမင္ေတြ႕ခြင့္ရလုိက္တဲ့အခါ အေတာ္ေလးတအံ့တၾသ ျဖစ္ၾကရတယ္။

ကေလးအိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့အခုိက္ နာရီပုိင္းအလိုက္EEG ကေရးဆဲြျပသေပးတဲ့ မင္တံက ရုတ္တရက္ဆုိသလုိ

တေစာင္းႀကီးေအာက္ကို ေျပးဆင္းသြားၿပီး ခ်က္ခ်င္း တေစာင္းႀကီး ျပန္တက္သြားတဲ့ zigzag

ပံုစံမ်ိဳးကို ျမင္ေတြ႕ရတယ္။ အဲဒီလုိျဖစ္ေနတဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲအဲဒီကေလးရဲ႕ မ်က္စိက မွတ္ထားတဲ့

မ်က္ခံြအေနအထားက ဆတ္ကနဲေရွ႕ေနာက္ ခါလွဳပ္လုိက္သလုိ ျဖစ္သြားတယ္။ Aserinsky က သူ႕ရဲ႕

စမ္းသပ္မွဳကို အၿပီးသတ္ၿပီး ေခတၱရပ္နားလုိက္ကာ ကေလးကုိ ႏိွဳးလုိက္တယ္။ကေလးက ႏုိးလာတာနဲ႕

သူ႕ရဲ႕ အေမကို သူအိပ္မက္ေတြမက္ေၾကာင္းေျပာျပတယ္။

       Aserinsky အေနနဲ႕ ဆတ္ကနဲ မ်က္သားလွဳပ္ၿပီး အိပ္တဲ့ rapid eye movement (REM) ကို

ရွာေဖြေတြ႕ရွိလုိက္တဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္။ အဲဒီလုိအိပ္ေပ်ာ္တဲ့ပံုစံမ်ိဳးနဲ႕ အိပ္ေနတဲ့ ကာလအခ်ိန္ပုိင္းေလး

ေတြမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္အိပ္မက္ဆုိတာ ေပၚေပါက္လာပါလားလုိ႕ ယူဆလုိက္တယ္။(မိမိတို႕အိမ္က

 ေၾကာင္ေလးေတြ၊ ေခြးေလးေတြ အိပ္ေနတဲ့အခါ သူတို႕မ်က္လံုးကုိ သတိထားၾကည့္မယ္ဆုိရင္ မ်က္လံုး

မွိတ္ေနလွ်က္နဲ႕ ဆတ္ကနဲလွဳပ္လွဳပ္ေနတာကုိ ေတြ႕ၾကရမွာျဖစ္တယ္။ မၾကာခဏဆုိသလို သူတို႕ရဲ႕

ေျခဖ၀ါးေလးေတြကလည္း အေၾကာဆဲြသလုိ ျဖစ္ျဖစ္သြားတာကုိလည္း ျမင္ေတြ႕ႏုိင္တယ္။ ေနာက္

တစ္ခုက ေခြးငယ္ေလးဆုိပါက တုိးတုိးေလး ေဟာင္လုိက္သလုိလုိဟိန္းေဟာက္လုိက္သလိုလုိ

အသံေလးေတြလည္း တစ္ခါတစ္ခါ ထြက္လာတာမ်ိဳးျမင္ေတြ႕ရတတ္ပါလိမ့္မယ္။ )

      REM sleep ဆုိတဲ့ အိပ္နည္းမ်ိဳးနဲ႕ အိပ္ေနတဲ့ ကာလအတြင္းမွာအိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့ ဦးေႏွာက္က

ထြက္ေနတဲ့ လွ်ပ္စစ္လွိဳင္းေလးေတြက တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ပံုမွန္အေနအထားမ်ိဳးနဲ႕ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္

အိပ္မက္ မက္ၿပီဆုိရင္ေတာ့ဆတ္ကနဲ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ိဳး ရွိလာတတ္ေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္။

      ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ အိပ္မက္ဆုိတာ တကယ့္လက္ေတြ႕ဘ၀နဲ႕ ကြာျခားေနတတ္တာကုိေတာ့

လူတုိင္းသိထားၾကၿပီး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ထမင္းလံုး တေစၦေျခာက္တဲ့အခါမ်ိဳးဆိုရင္ တေစၦ သရဲေတြလုိလုိ၊

ၿပိတၱာေတြလုိလို၊ မေတာ္ေလ်ာ္ရဲ႕ရုပ္ဆင္းအဂၤါမ်ိဳးနဲ႕ သတၱ၀ါမ်ိဳးေတြကုိပါ ျမင္မက္တဲ့အထဲမွာ

ပါလာတတ္ၾကတယ္။အိပ္မက္ေကာင္းေတြ မက္ပါတယ္ဆုိရင္ေတာင္ အျဖစ္အပ်က္ေတြက ဆန္းဆန္း

ျပားျပား ျဖစ္ေနတတ္သလုိ တစ္ခါတစ္ေလ ဗလံုးဗေထြး ရွဳပ္ရွဳပ္ယွက္ယွက္နဲ႕အျဖစ္အပ်က္မ်ိဳးေတြေတာင္

ပါလာတတ္မွာျဖစ္တယ္။ အိပ္မက္ထဲမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့သဘာ၀ေတြက ေတာက္ေတာက္ေျပာင္ေျပာင္

ၾကမ္းခင္းေတြေပၚမွာ နင္းေလ်ာက္ေနၾကရသလို ထူးဆန္းတဲ့ အျဖစ္အပ်က္မ်ိဳးေတြ ႀကံဳေတြ႕ရမယ္။

 ေျမျပင္ေပၚမွာအဖုိးတန္ရတနာေတြ ျပန္႕က်ဲေနတာမ်ိဳးလည္း ေတြ႕ႏိုင္တယ္။ အဲဒါေတြကို လုိက္

ေကာက္လုိက္တဲ့အခါ တန္ဖုိးမရွိတဲ့ ေက်ာက္စရစ္ခဲေလးေတြ ျဖစ္သြားတာမ်ိဳးလည္း မက္ခ်င္

မက္ေနတတ္တယ္။အိပ္မက္ဆုိတာ ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ရာ ဟာသတစ္ခုလုိလုိ၊ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ

အေတြ႕အႀကံဳတစ္ခုလုိလုိ ခံစားေနၾကရစၿမဲျဖစ္တယ္။ အိပ္မက္က ႏိုးထလာတဲ့အခါအိပ္မက္ထဲမွာ

 ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရသမွ်ကို ရုတ္ျခည္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္းမရွိဘဲသိသလုိလုိ မသိသလုိလို ခံစားေနၾကရတယ္။

ပင္ဆယ္ေဗးနီးယား တကၠသုိလ္မွာလက္ေတြ႕စမ္းသပ္ လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ စိတၱေဗဒပညာရွင္ Martin

Seligman ကဘာ့ေၾကာင့္ အိပ္မက္ မက္တယ္။ အိပ္မက္ကုိ ဘယ္လုိအခါမ်ိဳးမွာ မက္ႏုိင္တယ္

ဆုိတာကုိ သီအိုရီတစ္ခု ထုတ္ခဲ့တယ္။သူ႕ရဲ႕သီအိုရီအရ အိပ္မက္ မက္ေနတဲ့အခ်ိန္ကာလအတြင္းမွ

အိပ္မက္ထဲျမင္ေတြ႕ရသမွ် ရုပ္ပံုေတြက လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ရဲ႕ ေဖါက္ျပန္မွဳတစ္ခုလည္း ျဖစ္တယ္လုိ႕

မွတ္ယူႏုိင္တယ္။ ေဖါက္ျပန္မွဳတစ္ခု ျဖစ္ေပၚတုိင္း ပံုရိပ္တစ္ခု ေပၚလာတာျဖစ္တယ္။ သမာရုိးက်

အားျဖင့္ အိပ္မက္တစ္ခုရဲ႕ ကာလအပိုင္းအျခားက (၁၀) မိနစ္ ကေန(၃၀) မိနစ္အထိ ၾကာႏုိင္တယ္

လုိ႕ဆုိတယ္။ သစ္ပင္ အႀကီးႀကီး တစ္ပင္ကုိေတြ႕ျမင္လုိက္ၿပီး ေဟာင္းႏြမ္းအုိမင္းေနတဲ့ အိမ္ႀကီးကုိ

 ျမင္မက္လာမယ္။ တနည္းအားျဖင့္ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အရာေတြကို ပံုေဖၚေပးေနတာမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ဒီလုိမက္ေနတဲ့

အခ်ိန္မွာ ေဘးက အသံတစ္ခုခု ျပဳလာမယ္ဆုိရင္ အိပ္မက္က ေပ်ာက္သြားၿပီးလန္႕ႏုိးလာမွာပဲ ျဖစ္တယ္။

ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေလာက္က စၿပီး ဒီေန႕အထိ သိပၸံပညာရွင္ေတြက အိပ္ေနတဲ့အခါ ျမင္မက္တတ္တဲ့

အိပ္မက္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္လုိ႕ အေျခအျမစ္ ေဖၚထုတ္ႏုိင္ဖုိ႕ စမ္းသပ္မွဳအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ႀကိဳးစား ေဆာင္ရြက္

လာခဲ့ၾကပါတယ္။ အိပ္မက္ဆုိတာလူေတြသာမက တိရစၦာန္ေတြမွာလည္း အိပ္မက္ဆုိတာကို မက္တတ္ပံု

ကုိလည္းနားလည္လာၾကတယ္။ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႕ Seligman ေျပာႏုိင္တာကေတာ့ အိပ္မက္ မက္တယ္

ဆုိတာ ထူးဆန္းအံ့ၾသဖြယ္ေကာင္းတဲ့ ပံုရိပ္ေတြ၊ စိတ္ကူး စိတ္သန္းေတြနဲ႕ခံစားမွဳေတြကို ေလ့လာေနတာပဲ

ဖစ္တယ္လုိ႕ပဲ ေျပာခဲ့ပါတယ္။